Is trauma de oorzaak van jouw burn out?

Trauma en burn out.

Je hebt al met verschillende specialisten gesproken. Je begrijpt wat je te doen staat om te herstellen van deze burn out. Je doet de juiste dingen en toch schiet het niet op. Iedere keer als je twee stappen voorwaarts hebt gezet, val je weer net zo hard terug. Het lijkt alsof er iets in jou je tegen houdt. Alsof er iets op een dieper, onbewust niveau niet echt mee wil.


Trauma is de reactie van het lijf en de geest op een grote nare gebeurtenis in het leven. Denk hierbij aan mishandeling, een overval, misbruik of een oorlogservaring. Trauma wordt, in tegenstelling tot wat men vaak denkt, niet veroorzaakt door de gebeurtenis zelf, maar door de reactie van het lijf op de gebeurtenis.

Wanneer men in staat is de nare gebeurtenis op een goede manier af te wenden en te voorkomen, dan ontstaat er veel minder trauma dan wanneer men niet in staat is geweest goed te reageren.

Het gaat fout, wanneer het lichaam niet in staat is geweest zelf uit de stress reactie te komen om te helen.

Het gevolg kan dan zijn dat het lijf in de stressreactie blijft hangen. En nog maar moelijk kan ontspannen. Als jouw lijf in een dergelijke reactie blijft hangen, dan blijft jouw stresssysteem geactiveerd. Het blijft “aan” staan. Echt ontspannen wordt dan moeilijker. Als je heel lang in de aan-stand blijft staan, wordt dat heel vermoeiend.

Soorten trauma

Velen van ons hebben (gelukkig) geen grote, nare gebeurtenissen in onze geschiedenis. En toch hebben we symptomen van oud trauma in ons lijf. Hoe kan dat dan? Als je een gelukkige jeugd hebt gehad en toch voel het alsof er iets niet klopt.

Dat kan komen door een opeenstapeling van kleine, negatieve, gestresste situaties. Deze leiden ook tot een traumatische stress ervaring in het lijf.

Bijvoorbeeld: als een baby geboren wordt in een gezin waar veel stress leeft. Geldproblemen bijvoorbeeld, of partnergeweld, of misschien dat de baby zelf veel huilt. Wanneer de baby vastgepakt wordt, dan gebeurt dit met gestresseerde handen. Zenuwstelsels praten met elkaar. Stress is zeer besmettelijk. Zeker bij baby en moeder. Want de baby stelt zichzelf helemaal af op de moeder. Dus wanneer de moeder zeer gestressed is, dan neemt het zenuwatelseltje van de baby dit over. De stress komt in de imprint van het babiets terecht. Het wordt het ‘normaal’ van dit kindje.

Het zenuwstelsel van deze baby staat nu afgesteld op stress. Dat wordt de basis. Dat is wat als normaal ervaren wordt.

“Zenuwtelsels stemmen zich op elkaar af. Daarom dat stress en spanning zo besmettelijk is. Maar rust is dat dus ook!”

Kinderen maken veel gestresste situaties mee. Dat is normaal voor ieder leven. Al is het maar dat mama op een dag even geen tijd heeft om direct te reageren op de huil van een baby. Dat is normaal. Dat gebeurt. Dat maakt iemand geen slechte moeder. Maar de reactie van de baby is er wel eentje van stress. Indien er daarna door de moeder adequaat gehandeld wordt, waarbij zij rustig is en de baby helemaal tot rust laat komen in contact met haar ontspannen zenuwstelsel, is er niets aan de hand. Wanneer de moeder dat niet doet en bijvoorbeeld reageert met: “Hou op met huilen, er is niets aan de hand.” Dan ontstaat er een patroon dat voor de baby ongezond kan worden.

Het ligt dus aan de reactie van de omgeving op deze situaties of er een nare ervaring een traumatische wordt. Het lijf weet hoe het stress situaties het beste kan verwerken. Als het lijf de kans krijgt het eigen pas de bewandelen, dan zal er meestal geen trauma ontstaan.

Hoe trauma ontstaat in het geval van de kleine ervaringen is ingewikkeld. De basis vindt plaats in de periode van jouw leven dat jij nog niet kon praten. Het klopt dus als je hiervoor geen woorden kunt vinden.

Symptomen van trauma in je lijf.

De symptomen van trauma zijn gelijk aan de symptomen van langdurige stress.

Vermoeidheid.
Gespannenheid.
Gevoel van ‘vast zitten’ en niet vooruit komen.
Kort lontje hebben.
Depressieve gevoelens.
Lichamelijke klachten.
Hoofdpijn.
Gevoel hebben van ‘door stroop’ lopen.
Concentratieproblemen.
Etc….

Waarom raak je van jeugdtrauma burn out?

Wanneer ons (kleine) lijfje in stress is, dan ontwikkelen wij gedragspatronen die de stress zullen minimaliseren. Als onze moeder veel stress kreeg van ons huilen, dan zullen wij leren minder te huilen. ALs onze vader veel stress kreeg van onze boosheid, dan leren wij minder boos te zijn. Als een broer of een zus veel aandacht nodig had, door bijvoorbeeld ziekte, dan leren wij onze eigen behoeften te minimaliseren, omdat dat minder stress in het gezin oplevert.

Op de oppervlakte lijkt daar niets mis mee. Het is best handig om nooit boos te zijn, toch? Echter, in ons lijf gebeurt er van alles. Want boosheid voelen wij als wij ruimte nodig hebben. Dat verandert natuurlijk niet. Wij zullen momenten hebben waarop wij ruimte nodig hebben. Ons lijf voelt dat nog wel. Maar wij raken het contact kwijt met dat deel van ons. En daardoor zijn wij niet meer in staat goed voor onszelf te zorgen. Vaak voelen wij niet meer dat wij ruimte nodig hebben. Of we ‘springen’ gelijk naar een stand ‘niet zeuren’ en akkeren gewoon door.

Dus door de stress in onze kinderjaren, verliezen wij het contact met wat wij werkelijk nodig hebben, hier en nu. Daardoor zorgen wij slecht voor onszelf. Gaan steeds weer over onze grenzen heen en uiteindelijk raken wij dus burn out.

Dat is hoe jeugd trauma aan de basis kan liggen van de burn out van vandaag.

Waarom herstel zo moeilijk is.

Onze overlevingspatronen zijn erg hardnekkig. Dat is natuurlijk ook logisch, want dat is wat wij ons hele leven al hebben gedaan. En iedere keer als er stress was, dan ging ons lijf hoppa, weer in die overlevingsstand. Dit overlevingsgedrag is zo bekend voor ons, dat je waarschijnlijk denkt: zo ben ik nou eenmaal.

  • Maak jij het altijd iedereen naar de zin? Is dat ook precies waar jij zo blij van wordt?
  • Of ben jij de harde werker binnen de familie? Altijd in de avond achter je laptop, nog even de laatste dingen afmaken en te laat naar bed?
  • Of ben jij misschien diegene die overal ja op zegt en overal enthousiast van wordt, maar nooit iets af maakt?
  • Of ben jij de pietje precies die zijn werk nooit met anderen deelt, omdat het toch niet goed genoeg is?
  • Of hou jij van drama en roddel je heerlijk met je vriendinnen?
  • Of laat jij je volledig overbluffen in discussies?

    En zo kan ik nog heel lang door gaan. Allemaal overlevingsgedrag.

Is het daarom slecht? Nee, natuurlijk niet. Het heeft je ook gebracht waar je nu bent. En het wordt tijd om te gaan ontspannen. En daarmee bedoel ik niet, dat je op je billen gaat zitten en niks meer doen. Daarmee bedoel ik dat het tijd is om uit de kramp te komen, uit de angst om het fout te doen. En te verschuiven naar jouw levenskracht. Naar de kern van jouw levensenergie. Dan wordt je gedrag weer een keuze.

Herstellen relatie tussen lichaam en geest.

Om weer terug te komen in jouw kracht, moet je weer naar je lichaam gaan luisteren. Ons lijf praat de hele tijd met ons. De taal van ons lijf zijn sensaties. Als je goed luistert zijn dat kleine signalen door je hele lijf. Een beetje spanning in je schouders omdat je iets gaat doen wat je spannend vindt. Een ‘vlinder’ in je buik omdat je ergens zin in hebt. Kramp in je maag omdat je ruimte nodig hebt. Ieder lijf heeft zijn eigen taal.

A beautiful young sporty girl throwing her hands up happily on a field in a park

Geen zin om erover te praten.

Een belangrijke reden voor veel mensen om niet in therapie te gaan, is dat zij er niet over willen praten. Onderzoek wijst uit dat het ook niet altijd loont. Steeds opnieuw de nare gebeurtenis herbeleven, kan het trauma vergroten. Steeds opnieuw helemaal het trauma induiken en er weer vreselijk om huilen, vertelt het lichaam steeds opnieuw dat er inderdaad grote stress is.

Lichaamsgerichte interventies werken wel.

Bessel van der Kolk is een gerenomeerd psychiater die al 30 jaar onderzoek doet naar welke interventies wel werken bij het herstel van trauma. “Erover praten” helpt wel om te begrijpen wat er is gebeurt en hoe bepaalde patronen zijn ontstaan. Maar herstel gebeurt wanneer men andere dingen onderneemt, bijvoorbeeld: yoga, dansen, zingen. Allemaal zaken die het zenuwstelsen steeds opnieuw geruststellen.

Vanuit de hoek van coaching werkt bijvoorbeeld lichaamsgerichte coaching. Hierbij wordt een cognitieve benadering aangevuld met oefeningen die de relatie tussen lichaam en geest herstellen en versterken. Daarnaast wordt er, op een veilige manier, contact gemaakt met de huidige lichamelijke sensaties die horen bij het oude trauma. Deze sensaties worden stukje bij beetje ‘verwerkt’. Hierbij wordt een overspoeling door de oude pijn vermeden. Door de oude pijn stukje bij beetje op te laten komen, krijgt het lichaam de kans het alsnog adequaat te herstellen. Hierdoor kan oud trauma voorzichtig, beetje bij beetje helen.

Wil je meer weten over of trauma de oorzaak is van jouw burn out? Neem dan contact op voor een intake. Dan kunnen wij dat samen onderzoeken.

Of schrijf je in voor de gratis lezing: Burn out, een pad naar een energieker leven!

Plaats een reactie