Hoe kan een burn out het begin zijn van een energieker leven?
Wanneer je er midden in zit, kan je het je vast niet voorstellen. Gaat deze burn out je echt verder helpen in je leven? Je kan niks, je wil van alles, maar je lijf en vooral je hoofd werken niet mee. Je bent moe, maar slapen wil ook al niet meer. Soms voel je je eindelijk wat beter, wat een rijkdom. En dan doe je teveel. Terwijl je eigenlijk nauwelijks iets hebt gedaan. Midden in een burn out zitten is heel zwaar. En voelt uitzichtloos.
En toch zeggen mensen die aan de andere kant van het diepe dal zijn, dat het uitzicht er inderdaad prachtig is. Het is niet te vergelijken met het leven dat ze voor de burn out hadden, maar het is er wel mooi. Het herstel van een burn out begint bij kennis. Als je weet wat er aan de hand is, wat je kan verwachten en wat je moet vermijden, kan je de teugels van je herstel in eigen handen nemen. Kennis is niet de enige succesfactor voor herstel. Er zijn er meer.
“Het herstel van een burn out begin bij kennis. Weten wat er aan de hand is, wat je kan verwachten en wat je moet vermijden is essentieel.”
Succesfactor 1: kennis vergaren.
De eerste stap naar herstel is het vergaren van kennis. Er is ondertussen veel bekend over burn out en overspannenheid. Maak daar gebruik van. Wees waakzaam met google, maar kies in eerste instantie een boek of lezing uit die je aanspreekt. Vertrouw er op dat je eerste keuze een goede is.
Roep hierbij ook de hulp van experts in. Ga naar de huisarts en bedrijfsarts. Vraag hun mening en advies. Zij zien veel mensen met dergelijke klachten en kunnen je in de goede richting sturen.
In de blog: Heb ik een burn out? – Praktijk tegen stress beschrijf ik kort over wat een burn out is. Ook een begin.
Je kan ook meedoen aan de gratis lezing: Aanbod – Praktijk tegen stress. In een uur vertel ik je zoveel mogelijk over de oorzaken van burn out en de succesfactoren voor herstel.
Succesfactor 2: lichaamsbewustzijn.
Burn out raak je niet zomaar. Dat gebeurt niet in een paar weken tijd. Om burn out te raken, moet je gedurende langere tijd, vaak jaren!, structureel over je eigen grenzen heen gaan. Iedere dag weer dingen doen die je meer energie kosten dan opleveren. De enige manier waarop wij dit volhouden is door onszelf voor de gek te houden. Door niet naar de signalen van ons lichaam te luisteren. Een eerste stap bij herstel is daarom het opnieuw contact maken met ons lijf en de (subtiele) signalen die het ons geeft.
Er zijn twee dingen die je moet leren voelen bij jezelf: hoeveel energie heb ik nog? En hoeveel spanning/ stress draag ik met mij mee?
Een handige manier om te starten met je energiehuishouding is het stoplicht systeem. In de blog: Kerst vermoeidheid – Praktijk tegen stress leg ik dit uit en hoe je ermee aan de slag kan. In de blog: Heb ik een burn out? – Praktijk tegen stress, vertel ik over energiehuishoudingen. Wanneer heb je een gezonde energie huishouding, wanneer niet. En wat kan je daar aan doen, natuurlijk.
Langdurige stress is de belangrijkste bron voor energieverlies. Maar als je maar lang genoeg met teveel spanning in je lijf rondloopt, voel je haast niet meer dat het er is. Dan wordt die stijve nek ‘gewoon’. De onrust in je hoofd wordt normaal. Maar die dingen zijn niet normaal, dit is spanning. Lees de blog: Wat is stress? – Praktijk tegen stress, om meer te leren over wat stress is en hoe het in je lijf werkt.
Er zijn verschillende methoden om meer lichaamsbewust te worden.
- Yoga: een goede bron voor lichaamsbewustzijn. Tijdens de meeste yogalessen wordt de nadruk gelegd op gewaarwording: wat voel je nu? Waar in je lijf voel je dat?
2. De Wim Hof- methode: Hier wordt je getraind door ademhaling en kou exposure de controle terug te pakken over je zenuwstelsel.
3. Bewust wandelen: de natuur is een goede bron om ons zenuwstelsel te reguleren. Dit wordt nog makkelijker als je tijdens je wandeling je zintuigen actief gebruikt: wat zie je? wat hoor je? wat ruik je? wat voel je?
4. Mindfulness: mindfulness is de overkoepelende term voor alles waarbij je meer in het hier en nu leeft. Als je je tanden poets, doe dat dan heel bewust.
Oefening: Ga op een stoel zitten. Beide voeten op de vloer. Haal drie keer bewust adem. Voel hoe je op de stoel zit. Je billen, je rug. Voel hoe je voeten de grond raken. Kijk om je heen en neem drie dingen waar in de ruimte waar je zit. Je hoeft er niks van te vinden. Gewoon observeren. Nu sluit je je ogen. Neem drie dingen waar die je in de ruimte, of daarbuiten, kan horen. Neem nu waar wat je op je huid kan voelen, zoals warmte of kou. Neem nu waar wat je kan ruiken. Nu stel je jezelf de vraag: hoe voel ik mij vandaag? En afsluitend: waar voel ik dit in mijn lijf?
Lichaamsbewust worden is vooral een kwestie van oefenen en doen. Een proces van vallen en opstaan.
Succesfactor 3: zelfbewustzijn.
Het moeilijkste moment tijdens het herstel traject is dat moment dat je er achter komt dat jij het echt anders moet gaan doen. De grootste bron van stress zit namelijk intern. Ergens in ons leven hebben wij een boodschap opgepikt die pijnlijk was. Een boodschap dat we misschien niet helemaal okay zijn zoals we zijn. Ergens in ons jonge leventje hebben we de harde les geleerd dat houden van ons helaas voorwaardelijk bleek.
Niet omdat onze ouders zo naar waren, want de meeste van ons hebben een prima jeugd gehad. Maar omdat er een moment kwam dat mama (of papa) even geen tijd voor ons had. Of omdat we in ons bedje hebben liggen huilen en er (een keertje) niemand kwam. Of omdat onze ouders zelf stress hadden en deze (onbewust) op ons hebben over gebracht. Er is nooit spraken van opzet. Er is altijd spraken van houden van. Alleen de mate waarin een ouder onvoordelijk van zijn of haar kind kan houden, is de mate waarin hij of zijn onvoorwaardelijk van zichzelf houdt. En dat hangt weer af van wat zij gewend zijn in hun eigen leven.
Dus ergens voel je dat je niet onvoorwaardelijk okay bent. Al sluimert dat maar heel diep van binnen, dat alleen al geeft stress. Want nu moet je blijven bewijzen dat je er wel degelijk toe doet. En dat doen wij allemaal op andere manieren. Deze strategieen om maar bevestiging te blijven krijgen, noemen wij ookwel Drivers.
In de blog Waarom heb ik stress? – Praktijk tegen stress, beschrijf ik deze 5 Drivers uitgebreid. Welke herken jij het meest?
Deze drivers zijn een grote bron van jouw burn out. Als je een groot Doe een ander een genoegen hebt, dan ga je gewoon steeds opnieuw over je eigen grenzen. Omdat de behoeften van de ander altijd net wat belangrijker zijn dan die van jou. Want ergens, toen je klein was, heb jij geleerd: als de ander gelukkig is, dan ben ik het. En waarschijnlijk zit daar nog iets onder van: ik mag geen eigen behoeften hebben…
Deze zelfbewqustzijn is essentieel om duurzaam uit de burn out te komen. Maar wat zo lastig is, is dat jij het gedrag in eerste instantie niet als stress gedrag herkent. Zo ben jij nu eenmaal, toch? Wie ben je als je dat niet meer gaat doen?
En daarom dat het ‘jezelf opnieuw uitvinden’ zo’n belangrijke, maar ook automatische, stap van echt burn out herstel is.
Succesfactor 4: Een pad voor het leven.
Zoals je bij afvallen de rest van je leven een nieuwe levenstijl aan moet nemen, geldt dat voor burn out eigenlijk precies hetzelfde. Na een echte burn out, kan je niet meer ‘zomaar’ over je grenzen gaan. Jouw lijf zal dat niet meer toestaan. Je zal steeds weer worden teruggevloten als je uit de bocht drijgt te vliegen.
De uitdaging wordt om die gevoeligheid om te gaan zetten naar een kracht. Jij hebt nu een loepzuiver kompas gekregen dat jou iedere stap verteld of je op de goede weg zit ja of nee. Iedereen heeft na een burn out zijn eigen kompas: hoofdpijn, oorsuizen, nek klachten of iets anders.
Hoe meer je gaat leven op het ritme van je hart en je lijf, hoe meer je zonder al teveel kracht en doorbijten, toch heel veel voor elkaar zal kunnen krijgen.
Het leven na een burn out kan niet meer op: we zetten de schouders er nog even een week onder. Maar een leven na een burn out gaat wel op basis van flow. Op basis van je intuitie volgen. En vertrouwen dat als je lijf NEE zegt, dat er ergens anders een hele grote JA zal volgen.
En dat ik spanned. Want wie ben je zonder dat harde werken? Kan je nog wel succesvol zijn zonder 70 uur te werken in de week? Vinden mensen je nog wel aardig als je niet meer voor iedereen klaar staat?
Het antwoord is ja, jij bent nog iemand, je kan nog heel succesvol zijn en de juiste mensen zullen je zeker nog aardig vinden.
Succesfactor 5: Muizenstapjes
De grootste valkuil van ieder veranderproces is het nemen van te grote stappen. In een maand 5 kilo afvallen klinkt geweldig, maar dat hou je daarna nooit vol en dan kom je weer aan. Zo ook met het herstellen van een burn out en het opnieuw inrichten van een ontspannen leven.
Oefening: Ga weer comfortabel zitten. Je rug leunt tegen de leuning, je billen rusten op je stoel. Breng je aandacht naar je ademhaling. Je hoeft nu niks, alleen je aandacht houden op het ritme van je ademhaling. IN – uit, in – uit. Beeld je nu eens in dat je volledig hersteld bent. Je bent een jaar verder. Je bent weer fit, je leeft weer vol uit. Je voelt je weer heel erg goed. Hoe voelt dat? Waar in je lijf voel je dat? Waar ben je? Wie zijn er bij je? Wat zie je om je heen? Wat hoor je? Wat ruik je? Voel het helemaal. Overal in je hele lijf.
Nu je weet hoe je je weer zou kunnen voelen, breng je het terug naar hier en nu. Wat kan jij iedere dag in maximaal 5 minuten doen, wat bij zal dragen aan dat gevoel. Maak het echt heel erg klein. Zo klein, dat je je niet voor kan stellen dat het gaat helpen. Maar vertrouw mij als ik zeg dat het het begin van een nieuw leven zal zijn.
Voorbeelden:
Als je meer wil bewegen, maak dagelijks een wandeling van max 5 minuten.
Als je gezonder wil eten, maak iedere dag een gezond ontbijt.
Als je zelfbewuster wil worden, schrijf dan iedere dag 5 zinnen in een journal.
Maak het klein. Nog kleiner! en doe die 30 dagen lang. Zonder ook maar iets anders erbij te nemen.
Je zal dagen hebben dat je geen zin hebt, doe het toch. En dat kan, want het is maar 5 minuten. Stap voor stap ga je jezelf weer vertrouwen. Je kan dit. En na 30 dagen voel je je een ander mens. En dan kies je een tweede muizenstap. En die doe je ook 30 dagen. En voor je het weet heb je een heel pakket aan nieuwe, goede gewoonten die jou terugbrengen naar een energiek en vol levenspad.
Succesfactor 6: Doe het niet alleen!
Schaamte is een grote vijand van het herstel. Maar ik begrijp het echt goed hoor. Het duurt al zo lang, mesnen zullen je wel zat zijn. Wat moet je er nu nog over zeggen?
De realiteit is dat als jij je bloot durft te geven, er altijd mensen zijn die er voor je willen zijn. Begin met een kleine uitreiking en kijk wat er gebeurt. Mensen willen graag anderen helpen, maar denken ook dat ze niet gewenst zijn, of ze weten niet wat ze kunnen doen. Help ze een handje en reik als eerste uit. Geef aan wat je nodig hebt.
En, misschien wel de belangrijkste tip, accepteer alle hulp die wordt aangeboden! Hoe vaak zeggen we niet: “Nee, hoeft niet, het lukt mij wel…” Vanaf nu zeg je altijd: “Ja, graag! Dank je wel.” Mensen willen graag helpen. Echt.
Mocht je meer willen weten, schrijf je dan in voor de Gratis lezing: Burn out: een pad naar een energiek leven! – Praktijk tegen stress
Je mag ook altijd contact opnemen voor een vrijblijvend gesprek.